Horizon Hobby heeft met de TEN serie van Losi al een aantal erg leuke 1:10 auto’s in haar assortiment. In februari 2016 heeft deze familie er een telg bij gekregen in de vorm van de TEN-MT Monstertruck. Deze is gebaseerd op het succesvolle SCTE 2.0 platform dat eveneens gebruikt is bij de overige familieleden, de SCTE Troy Lee, SCBE Sandbuggy en de Rally-X. Om de stamboom compleet te maken is het SCTE chassis op zijn beurt weer afgeleid van de 1:8 Losi Buggy. Net als de overige TEN modellen heeft de Monstertruck ook het elektronische stabiliseringssysteem AVC van Spektrum aan boord.
Conclusie
Met alle kreten op de doos en de vermelde specificaties wordt de lat hoog gelegd voor deze wagen. En eigenlijk kan ik er kort over zijn, ze worden allemaal waargemaakt! Ik ben best wel enthousiast over deze monstertruck, het is echt een alleskunner. Of je nu op straat of in het terrein wilt rijden, hij kan het allemaal probleemloos aan. Het rijgedrag is daarbij altijd voorspelbaar stabiel, mede door het AVC. Dat de wielophanging geen instelmogelijkheden heeft is geen gemis, hij rijdt gewoon prima. Maar natuurlijk zijn er wel puntjes van aandacht. Zo zou de dogbone aandrijving naar de achteras met minder speling geconstrueerd mogen worden, en wordt de auto een stuk levendiger met dikkere olie in het centrale differentieel. Daarnaast is het 16-tands pinion naar mijn mening net te groot, de motor wordt daarmee te zwaar belast en erg heet. Dit alles is echter eenvoudig op te lossen, zoals beschreven, en dan heb je een top auto! Blij verrast ben ik met de banden. Ze hebben uitstekende grip, en ondanks dat er daarvoor een zachte rubber compound gebruikt is slijten ze niet snel. Na al het testwerk op straat is er nog geen echte slijtage te zien. Terwijl ze het echt niet makkelijk gehad hebben met mijn rijstijl .... Het soepele rubber zorgt er wel voor dat ze snel opbollen, maar dat gaat niet merkbaar ten koste van het rijgedrag. Op de vraag of ik de Losi TEN-MT Monstertruck aan zou bevelen is het antwoord dan ook volmondig; Ja!
Hoe komen we tot deze conclusie... Lees hieronder het verhaal.
Uit de doos
Maar eerst maar eens uitpakken. Als de doos open gaat ruik je eerst de lucht van ‘verse RC-auto’. Heerlijk! Daar zit een hoog gehalte aan rubbergeur in, veroorzaakt door de forse 6,8 cm brede banden met 12,5 cm diameter. De auto is 47 cm lang, 17 cm hoog en maar liefst 35 cm breed! Qua uitstraling zou de TEN-MT dan ook best voor een 1:8 door kunnen gaan, mede door de prachtig grote wielen! De bodemvrijheid bedraagt 4,5 cm, mooi voor in het terrein. De kap ziet er erg netjes uit, lekker stevig en goed bestickerd. Uit de doos komt verder een Spektrum DX2E zender die lekker in de hand ligt. Deze is op zich eenvoudig uitgevoerd en heeft de standaard trim en Dual-Rate knoppen makkelijk bereikbaar. De Dual-Rate doet tevens dienst om de gevoeligheid van het AVC in te kunnen stellen. Minder blij ben ik met het plastic stuurwiel, dat voelt goedkoop aan en had best een laagje rubber of schuim kunnen gebruiken voor een comfortabele grip. Verder is er een viertalige handleiding (EN, DE, FR en IT) met daarin netjes een onderdelenlijst en explosietekeningen van het model verwerkt. Mocht je reserveonderdelen nodig hebben zijn die zo makkelijk te identificeren. Wat minder makkelijk te herleiden zijn wat zaken in het zakje met toebehoren. Daarin zitten onder andere enkele inbussleuteltjes en de bekende kruissleutel, maar ook een aantal schroefjes en iets wat op gereedschap lijkt. Daar kan ik zo op het eerste gezicht geen doel voor verzinnen. Misschien als reserve maar waarvoor dan? In de handleiding staat er in ieder geval niets over. Als laatste vind ik in de doos nog vier AA-batterijen voor de zender, dat is netjes van meneer Losi. De TEN-MT Monstertruck wordt dus, op de aandrijfaccu na, helemaal compleet geleverd.
Techniek
Tijd om de kap er eens af te halen om te zien hoe de wagen technisch in elkaar zit. Allereerst valt op dat er geen aluminium bodemplaat gebruikt is, zoals het SCTE chassis wel heeft, maar één van composiet kunststof. Klaarblijkelijk is voor deze MT een goedkopere optie gekozen om de prijs scherper te kunnen maken. Niet dat daar iets mis mee is, het dikke chassis voelt erg stevig aan en is ook nauwelijks te torderen. De auto heeft een van onder toegankelijk accuvak, iets dat tegenwoordig steeds vaker toegepast wordt. De accu is daarmee snel te wisselen zonder de kap er af te moeten halen. Wat verder opvalt is het ontbreken van de mogelijkheid om de wielophanging af te stellen. Alleen de schokbrekers kunnen in verschillende posities gemonteerd worden, maar verder zijn alleen maar vaste reactiestangen en draagarmen gebruikt. Op zich is dat voor dit type auto nu ook weer niet zo’n probleem, het hoofd gebruiksdoel zal bashen zijn. En mocht je later toch zaken af willen kunnen stellen zijn alle onderdelen van de wielophanging compatibel met die van het SCTE 2,0 chassis, zodat je die onderdelen dan kunt gebruiken. Zoals de auto geleverd wordt heeft de achteras een paar graden toespoor, de vooras iets outspoor, en alle wielen hebben negatief camber. De schokbrekers zijn geheel uit kunststof en 12 mm dik. Ze bewegen mooi soepel en dempen goed. De veerweg is ook in orde, qua wielophanging verwacht ik daarom geen gekke dingen.
Zoals eerder genoemd zijn de banden lekker groot, zoals dat bij een monstertruck hoort. En ze zien er met het grove noppen profiel lekker agressief uit. De rubber compound is redelijk zacht. Na demontage van een wiel blijken er 14 mm hex wielmeenemers gemonteerd te zijn op 6 mm wielassen. Op zich prima voor de robuustheid, alleen beperkt dat wel de keuze in vervangende velgen en banden. Wielmeenemers van 12 mm of 17 mm zijn veel gebruikelijker, zo heeft Losi bij de andere TEN familieleden wel weer 12 mm meenemers toegepast. Bij het demonteren van het wiel blijkt het meegeleverde kruissleuteltje niet op de wielmoeren te passen. Die zijn M5 en hebben een 8 mm sleutel nodig, het kruissleuteltje heeft maximaal 7 mm. Achter de meenemers zijn waterdichte lagers te vinden, daarmee kun je dus zonder problemen door een plas water rijden.
Ook is dat geen probleem voor de elektronica. Zowel de regelaar als de stuurservo zijn waterdicht uitgevoerd en de ontvanger zit in een waterdichte box. De servo is een analoge Spektrum S605 met 9 kg stelkracht. De regelaar is een Dynamite Fuse die maximaal 130 ampère kan verstouwen. Hij heeft vele instelmogelijkheden die ook netjes in de handleiding beschreven staan. Als aandrijfmotor wordt een Dynamite Fuse 3800KV inrunner gebruikt van 35 mm doorsnede. De motor is 61 mm lang en kan daarmee een hoog koppel leveren. Als je de aandrijflijn dan verder van motor naar wielen naloopt vind je een stalen 16-tands pinion in module 1.0 en een 40-tands composiet kunststof hoofdtandwiel op het centrale differentieel. Van daaruit twee dogbone aandrijfassen naar het voor- en achter differentieel en de laatste krachtoverbrenging naar de wielen wordt met CVD-aandrijfassen gedaan. De diff’s zijn oliegevuld.
Kleine aanpassing
Technisch ziet de TEN-MT er dus uitgerijpt uit. Het enige vreemde wat mij opvalt is dat de aandrijfassen tussen voor-, centrale- en achterdifferentieel nogal wat speling hebben. Met name de achterste kan 7 mm heen en weer schuiven. Daarmee komt het dogbone-pinnetje in de uiterste posities helemaal aan de rand van de meenemer te liggen. De opening van de meenemer is conisch, dus die rand is dun. De aandrijfas ligt dan niet meer goed gecentreerd en zal gaan slingeren. Bovendien is het niet ondenkbaar dat de as uit de meenemers schiet als het chassis bij een sprong een goede klap krijgt. Ik heb daar geen goed gevoel bij. Voordat ik ga rijden haal ik daarom het middelste differentieel samen met de motor even uit de wagen. Dat kan inderdaad ‘even’; vier schroefjes boven en vier onder het chassis losdraaien en je kunt het geheel er zo tussenuit schuiven. Dan leg ik 2 mm brede rubber ringetjes in de meenemers en plaats alles weer terug. De ringetjes zorgen er nu voor dat de assen min of meer in het midden tussen de meenemers gecentreerd blijven en daarmee goed soepel blijven lopen.
https://www.modelaction.eu/verslag-rijden-rc/ten-mt-losi#sigProIdb86bb09b56
Goed weggedrag
De eerste run met de TEN-MT vind plaats op klinkers met her en der een oprit en een verkeersdrempel; de straat waarin ik woon. De gevoeligheid van de AVC zet ik ongeveer in het midden. Dit systeem kun je mooi zien werken zodra je de auto aanzet en je hem dan zonder het stuur te draaien heen en weer beweegt. De voorwielen blijven dan zeg maar gelocked in de richting waarin ze staan en sturen daardoor een slip direct tegen. Zodra je het stuurwiel aanraakt springen de wielen in de stand waar je naartoe wilt sturen, dus je blijft altijd zelf de controle houden.
Voor deze eerste keer heb ik een 2S Lipo in de auto geplaatst, om rustig aan te beginnen. Daar denkt de TEN-MT echter totaal anders over! De wagen accelereert meteen lekker agressief weg waarbij je de banden goed grip hoort vinden op het wegdek. Dat bandengeluid is ook het opvallendste geluid dat de MT maakt, de hele aandrijflijn werkt mooi stil. Een teken van een goede tandwielmesh en afstelling. De koersstabiliteit rechtuit is bijzonder goed. Hij blijft gewoon strak rijden, ook als twee van de wielen bij volgas over een nog natte gladde putdeksel rijden. Je ziet de auto dan kwispelen, maar hij blijft de gekozen lijn volgen. Dat is dan zo’n moment dat je de AVC aan het werk ziet! Zonder dat stabiliseringssysteem denk ik dat de MT meteen richting stoeprand was geschoten, met alle gevolgen van dien ... Sturen doet de wagen erg direct en zenuwachtig. Mijn eerste neiging is om de Dual Rate wat lager te zetten, maar dat kan niet want die knop regelt de AVC. Straks maar eens kijken wat daar nog aan te doen is.
De wegligging blijkt erg goed te zijn. Een paar keer onder een hoek een oprit op en af racen laat de MT totaal ongemoeid. Vol accelererend schuin een stoeprand af rijden geeft hetzelfde effect; gewoon strak rechtuit blijven rijden. Met gematigde snelheid diezelfde stoeprand schuin op rijden lukt dankzij de grote wielen trouwens ook! Veerweg en demping zijn uitstekend gekozen, de wielophanging laat de auto stabiel en zeker zijn lijn aanhouden. De AVC is hier ook zeker debet aan. De snelheid zit er ook goed in. Ik heb nog geen GPS in de wagen gelegd, maar schat dat de 50 km/h zeker gehaald wordt, als het niet meer is! En dan zijn er natuurlijk nog die verkeersdrempels waar je zo mooi overheen kunt springen. Ook hier doet het onderstel prima zijn werk. Volgas springt de monstertruck mooi los, om in de lucht iets achterover te draaien. Een metertje of vier-vijf later landt hij heel soepeltjes, zonder doorslaan of stuiteren, en rijdt weer verder alsof er niets gebeurd is. De vering en wielophanging werkt zo out of the box uitstekend, hoeft niets aan gedaan te worden!
Na een tijdje geeft de regelaar aan dat hij het verstandig vind om te stoppen. De accuspanning is te laag geworden en het vermogen wordt terug geregeld naar ongeveer 25%. Ga je toch nog door dan valt de auto na enkele seconden helemaal stil, dus dat is goed beveiligd. Dan check ik alles even. Daarbij geen bijzonderheden, alleen de motor is aardig heet geworden. Aan de regelaar voel ik daarentegen helemaal geen warmte, ik vermoed dat de totale gearing helemaal op snelheid is afgestemd en daarmee de motorbelasting vrij hoog is. De temperatuur van de LiPo bevestigd dit, daar is in een rap tempo stroom uit getrokken. Een volle 4000 mAh LiPo houdt het ook aanmerkelijk korter uit dan verwacht. Maar ja, voor snelheid en een forse acceleratie moet je ook wat over hebben!
Afstelling en tweede run
Zoals gezegd stuurt de auto redelijk zenuwachtig. De uitslag van de servo zou dus minder moeten zijn. Bij gebruik van AVC werkt de Dual Rate echter niet, maar dat is in de DX2E zender ook anders af te stellen. In de handleiding staat de procedure omschreven om de zender andere servo uitslagen en daarmee nieuwe maximaal uitslagen te ‘leren’. Opnieuw instellen is daarmee snel gedaan, ik zet de uitslagen op ongeveer 70%. Daarna moet je de ontvanger opnieuw aan de zender binden en kalibreren waarna ook het AVC-systeem de nieuwe waardes kent. Daarnaast stel ik de regelaar iets anders in. Zo programmeer ik 10% uitrol vertraging (vind ik prettiger rijden, was nul), en zet de ‘start mode’, dus hoe fel de motor op gasgeven reageert, op de op de laagste stand om het stroomverbruik bij plotseling volgas wat te beperken.
Bij het tweede rondje plaats ik dezelfde 2S LiPo om een eerlijk vergelijk met de eerste keer te hebben. Ook plaats ik een GPS logger, ik ben wel benieuwd wat de TEN-MT nu eigenlijk presteert! Het sturen blijkt nu een stuk beter te gaan en de wagen is daarmee mooi strak en stabiel te sturen. Wil je ‘haaks de hoek om’ kan dat nog steeds door iets remmend een bocht in te sturen. Dan maakt de truck een paar volgas runs door de straat om de logger de gelegenheid te geven de juiste snelheid op te slaan. Daarbij is het een prachtig gehoor om de MT op volle snelheid langs te horen roffelen, het grove moppenprofiel hoor je goed! Wel valt op dat de banden aardig opzwellen, met name op de voorwielen. Voor speedruns lijken die net iets te zacht. Tot mijn verbazing blijk je dat qua stabiliteit niet echt te merken, de truck blijft goed rechtuit lopen en reageert betrouwbaar op stuurcorrecties.
Om eens te kijken in hoeverre dat aan het AVC toe te schrijven is zet ik dat met de knop op de zender eens op nul. Voor rechtuit maakt dat weinig verschil, bij fel sturen dan weer wel. De auto reageert levendiger op stuurcommando’s, maar breekt daarbij ook veel sneller uit en staat dan ineens met de neus de andere kant op. Het is maar net wat voor rijgedrag je wilt. Het mooie is dat dit tijdens het rijden gewoon aan te passen is. De AVC helemaal op maximaal vind ik niet lekker rijden. Het sturen gaat dan eigenzinnig, dan neemt de elektronica de macht over het stuur teveel over. Persoonlijk vind ik de gevoeligheid op ongeveer één derde ingesteld het lekkerst rijden.
O ja, dan is er ook nog de GPS logger.... Eenmaal op de PC aangesloten geeft die een gemiddelde topsnelheid van zo’n 57 km/h te zien, met een piek van zelfs 61 km/h! Dit met de auto volledig standaard en op een 2S LiPo, dat is niet verkeerd! Op de doos staat vermeld ‘Ballistic Brushless Powerhouse’, daar is niets teveel mee gezegd! De keerzijde van de medaille is dat de rijtijd iets meer dan 7 minuten is bij gebruik van een 4000 mAh 2S LiPo. Netto blijkt daar 3900 mAh van verbruikt te zijn. Gemiddeld betekent dat een stroomverbruik van 33 ampère, maar bij voluit accelereren kan dat zomaar richting 100 ampère gaan. Dat is stevig, en is ook aan de temperaturen te merken. Zo is de regelaar 36 graden warm, de LiPo 47 en de motor maar liefst 74 graden! Daar brand je dus echt je vingers aan, en is op de grens van het acceptabele. Dit alles bij slechts 3 graden buitentemperatuur, ik vraag me af hoe dit zich bij zomerse temperaturen gaat ontwikkelen ... Nu hebben de banden op de straat een zeer goede grip en moet de BL motor maximaal werken als het gas er op gaat. In het terrein kunnen de wielen meer spinnen en zal het stroomverbruik navenant lager zijn. Voor op de weg zal wellicht een kleiner pinion beter volstaan zodat de motor het wat minder zwaar heeft.
Nog twee aanpassingen
Voordat ik de MT op 3S ga proberen wordt er weer even gesleuteld. Losi waarschuwt namelijk dat er een 14-tands pinion gebruikt moet worden als er op 3S gereden gaat worden, in plaats van het standaard gemonteerde exemplaar met 16 tanden. Gezien het bij 2S gemeten stroomverbruik en motortemperatuur lijkt me dat zeer verstandig. Ik monteer zelfs een 13-tands pinion, eerst maar eens kijken hoe dat gaat.
Daarnaast zit me het opzwellen van met name de voorbanden niet helemaal lekker. Dit wordt veroorzaakt doordat deze bij felle acceleratie ontlast worden en dan door gaan slippen. Doordat er ook een middendifferentieel gebruikt is gaat dan een groter deel van de aandrijfkracht naar de voorwielen, omdat die op dat moment de minste weerstand hebben. Daardoor gaan ze dan juist nog meer slippen, gaan nog harder draaien, en worden nog groter. Nu is er al wel dikke olie in dit middelste diff gebruikt, maar ik denk dat het nog een tikje stugger kan. Dan worden de kegeltandwielen meer afgeremd en wordt de aandrijfkracht beter over de voor- en achteras verdeeld. Na demontage vergelijk ik de gebruikte olie met flesjes differentieel olie die ik heb staan, en schat dat er een viscositeit van 30- tot 40.000 CPS gebruikt is. Na reinigen van alle delen vul ik het diff nu met olie van 100.000 CPS, dat zou het moeten doen.
Goed resultaat
Voordat ik een 3S accu in de auto leg plaats ik eerst een 2S om te kunnen zien wat de wisseling van tandwiel en de differentieelolie voor effect hebben. Allereerst resulteert het kleinere pinion in een fellere acceleratie en een iets lagere topsnelheid. Dat was uiteraard te verwachten, maar ik ben daar toch wel tevreden mee. De te behalen snelheid is toch nog behoorlijk, uit de GPS gegevens is een gemiddelde top van 54 km/h uit te lezen. Dat is nog steeds lekker snel! Maar veel leuker is de zeer felle acceleratie, de wagen wordt nu echt afgeschoten! En ook het remmen is fenomenaal, voor je het in de gaten hebt maakt de truck een stoppie; vol op de voorwielen zodat de achterwielen los komen! Dit gedrag is ook aan de dikkere olie toe te schrijven. De aandrijf- en remkrachten worden nu immers beter over voor en achter verdeeld, dat merk je goed. Deze nieuwe tandwiel en olie combinatie laat de funfactor van de toch al erg goed rijdende TEN-MT nog een stukje meer pieken! Bijkomend voordeel is ook dat de motor nu minder belast wordt, hij kan immers zijn kracht makkelijker kwijt. De motortemperatuur blijkt dan ook naar 51 graden gezakt te zijn, een acceptabele waarde. Ook wordt je beloond met een langere rijtijd, nu zo’n 10 minuten op de 4000 mAh accu. Ik zou dan ook adviseren om ook voor gebruik op 2S een kleiner pinion te monteren.
Nieuwe testlocatie
OK, genoeg gereden op 7,4 Volt, tijd voor 3S! Hiervoor kies ik een wat afgelegen parkeerterrein bij het Marina strand in Lelystad. Op een wat frisse zondagmiddag in januari is het daar vrijwel leeg en kan ik de MT zonder gevaar de sporen geven. En weer zit er meer pit in het model! Uiteraard, met 11,1 Volt is er nu 50% meer vermogen beschikbaar. Een volgas run resulteert in een GPS meting van 71 km/h. Dit met het 13T pinion, doe je dit met het 16T exemplaar zal de MT zeker boven de 80 tot 85 km/h lopen! Maar of dat wijs is? De banden bollen bij die 71 km/h al vervaarlijk op, met nog hogere snelheden worden het koffieschoteltjes, en dan hou je erg weinig contactvlak op de straat over...
En nu ik toch bij het strand ben is dit meteen een uitgelezen gelegenheid om de rijeigenschappen off-road uit te testen. En ook die zijn erg goed! De grote banden hebben met het soepele rubber en grove profiel erg veel grip. De acceleratie, koersvastheid en grip in bochten doen maar weinig onder voor die op straat! Het AVC-systeem helpt zeker in het terrein natuurlijk ook een handje. Het is een erg mooi gezicht om de TEN-MT volgas door een bocht te jagen terwijl het zand meters weggeslingerd wordt! Of hem met vol stuur en een korte remming plotseling om te gooien, waarna hij volgas weer de andere kant op spuit. Prachtig om te doen! Op een paar bulten zand kan ik ook wat hogere sprongen proberen. Ook dat is erg leuk om te doen met deze auto. De wielophanging kan ook de hardere landingen goed aan. Natuurlijk slaat de auto daarbij door, maar daarna is hij meteen weer stabiel. De bulten zijn verre van egaal, dus gaan er ook veel sprongen mis. De wagen landt dan in de meest vreemde posities en stuitert alle kanten op. Maar er gaat niets kapot, de auto is goed degelijk opgebouwd. Ook volgas over het verre van vlakke strand laat een stabiel rijdende auto zien. Op de wielophanging is dus ook in het terrein niets aan te merken.
Conclusie
Met alle kreten op de doos en de vermelde specificaties wordt de lat hoog gelegd voor deze wagen. En eigenlijk kan ik er kort over zijn, ze worden allemaal waargemaakt! Ik ben best wel enthousiast over deze monstertruck, het is echt een alleskunner. Of je nu op straat of in het terrein wilt rijden, hij kan het allemaal probleemloos aan. Het rijgedrag is daarbij altijd voorspelbaar stabiel, mede door het AVC. Dat de wielophanging geen instelmogelijkheden heeft is geen gemis, hij rijdt gewoon prima. Maar natuurlijk zijn er wel puntjes van aandacht. Zo zou de dogbone aandrijving naar de achteras met minder speling geconstrueerd mogen worden, en wordt de auto een stuk levendiger met dikkere olie in het centrale differentieel. Daarnaast is het 16-tands pinion naar mijn mening net te groot, de motor wordt daarmee te zwaar belast en erg heet. Dit alles is echter eenvoudig op te lossen, zoals beschreven, en dan heb je een top auto! Blij verrast ben ik met de banden. Ze hebben uitstekende grip, en ondanks dat er daarvoor een zachte rubber compound gebruikt is slijten ze niet snel. Na al het testwerk op straat is er nog geen echte slijtage te zien. Terwijl ze het echt niet makkelijk gehad hebben met mijn rijstijl .... Het soepele rubber zorgt er wel voor dat ze snel opbollen, maar dat gaat niet merkbaar ten koste van het rijgedrag. Op de vraag of ik de Losi TEN-MT Monstertruck aan zou bevelen is het antwoord dan ook volmondig; Ja!
Bron:
horizonhobby.de
Tags: 1:10, Losi, Monstertruck, 4WD
